ΚΟΥΡΚΟΥΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. Από το βάθρο του Αθλητή στο Ηρώο του πεσόντος υπέρ Πατρίδος.

 ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΘΕΟΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΥ Γ.Σ. 1888

Κωνσταντίνος Κουρκουτάς του Γεωργίου και της Ιουλίας.
Από το βάθρο του Αθλητή στο Ηρώο του πεσόντος υπέρ Πατρίδος.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
   Στις 15/6/2023 μας ενημέρωσε η κ. Αναστασία Μηλίτση-Νίκα, προϊσταμένη των ΓΑΚ Παράρτημα του νομού Μεσσηνίας, πως την επισκέφθηκε στην Υπηρεσία της η κ. Δανάη Κωτσοβόλου-Σώτου, ως εκπρόσωπος της οικογενείας απογόνων του Κωνσταντίνου Κουρκουτά, παλαιού αθλητή του Μεσσηνιακού, η οποία κατέθετε οικογενειακά κειμήλια. Την παρακαλέσαμε να μας στείλει ένα βιογραφικό του Κωνσταντίνου Κουρκουτά και κάποιες φωτογραφίες που κατατέθηκαν. 

     Πράγματι η κ. Μηλίτση ανταποκρίθηκε τις επόμενες ημέρες και μας απέστειλε ένα μικρό βιογραφικό του και δύο φωτογραφίες του : «Ο Κωνσταντίνος Γεωργίου Κουρκουτάς γεννήθηκε το 1920, διακρίθηκε στον αθλητισμό και τιμήθηκε με μετάλλια στο άθλημα του δρόμου μετ’ εμποδίων κατά τα έτη 1937-1938. Το 1938 εισήχθη στη σχολή Ευελπίδων και υπηρέτησε ως αξιωματικός στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, φονεύθηκε δε σε  μάχη στο Κιλκίς τον Απρίλιο του 1941. Το 1948 του αποδόθηκε τιμητική προαγωγή σε υπίλαρχο».

       Στον Μεσσηνιακό «γνωρίζαμε» τον προπολεμικό αθλητή Κωνσταντίνο Κουρκουτά από την μελέτη του 1996 του Ηλία Μπιτσάνη «100 ΧΡΟΝΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ''ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΥ''», στην οποίαν αναφέρεται το όνομά του.

[1] Ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς σε φωτογραφία την 21/5/1938 στο στίβο του γηπέδου του Μεσσηνιακού, λίγο μετά την επιτυχία του στα 110μ. με εμπόδια.

Συναντηθήκαμε τρεις φορές με την κ. Δανάη Κωτσοβόλου-Σώτου, την μία δε συνοδευόταν από την εξαδέλφη της κ. Χατζηβασιλείου. Σε αυτές τις συναντήσεις, (πάντα μας δήλωνε με έμφαση πως εκπροσωπεί και τα ξαδέλφια της), μας παρέδωσε πολλά στοιχεία-αθλητικά και στρατιωτικά- και επιπλέον φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Κουρκουτά. Μας διευκρίνισε δε κάποια στοιχεία της αθλητικής του δράσεως τα οποία ήταν θολά. Παράλληλα ο γράφων πραγματοποίησε έρευνες σε διάφορα στρατιωτικά αρχεία και βρήκε ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την στρατιωτική δράση του και τον γενναίο θάνατό του.

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς γεννήθηκε στις 1^η Ιανουαρίου 1920. Γονείς του ήταν ο Γεώργιος και η Ιουλία. Ήταν το 4ο παιδί τους. Κατά σειρά γεννήθηκαν η Ρωξάνη, η Αναστασία, ο Δημήτρης, ο Κωνσταντίνος και η Σταυρούλα. Σε ένα ανυπόγραφο βιογραφικό[2] του Κωνσταντίνου Κουρκουτά, το οποίο βρέθηκε στο οικογενειακό αρχείο μαζί με πολλά προσωπικά στοιχεία του, γραμμένο σε γραφομηχανή, πιθανότατα από τον αδελφό του Δημήτρη, αναφέρεται πως «το πατρικό του σπίτι, όπου και ήλθε στη ζωή, βρισκόταν στην οδόν Λακωνικής (στον δρόμο δηλαδή που οδηγεί στην Μάνη) λίγο πριν από το γήπεδο του στρατοπέδου του ΚΕΝ Καλαμάτας (σημείωση γράφοντος: εννοείται το παλαιό στρατόπεδο του 9^ου Συντάγματος Πεζικού), τότε οικία Ι. Βρυώνη, ήδη Γ. Σπηλιοπούλου».

Το δέντρο των απογόνων της Οικογένειας Κουρκουτά Γεωργίου

Και συνεχίζεται η αναφορά με τις σπουδές του : «…άκουσε τα εγκύκλια μαθήματα, στην αρχή στο Δημοτικό, στο σχολείο που βρίσκεται απέναντι στον Ι. Ναό Ταξιαρχών, όπου Διευθυντής ήταν ο πατέρας του και ύστερα στο τότε Πρακτικό Λύκειο, όπου Διευθυντής ήταν, στα πρώτα χρόνια της φοιτήσεώς του, ο αξέχαστος Αναστάσιος Κουτουμάνος και ύστερα ο διαπρεπής μαθηματικός Μιχαλόπουλος. Απεφοίτησε από το Πρακτικό Λύκειο μεταξύ των πρώτων, το 1938, και τον ίδιο χρόνο έδωσε εξετάσεις στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων με εξαιρετική επιτυχία..».

ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Ακολουθεί η αναφορά στις αθλητικές του επιδόσεις : «…παράλληλα με τις σπουδές του στο σχολείο, ο Κώστας Κουρκουτάς επιδόθηκε στον κλασσικό Αθλητισμό, έλαβε δε μέρος στους δεύτερους Πελοποννησιακούς αγώνες που έγιναν στην Καλαμάτα τον Μάιο του 1938, όπου κέρδισε  δύο πρώτες νίκες..».
Πράγματι ο Κουρκουτάς στους Παμπελοποννησιακούς αγώνες του 1938 έδρεψε δάφνες φορώντας την φανέλα του Μεσσηνιακού. Τον προηγούμενο όμως χρόνο, το 1937, είχε πάρει μέρος σε αγώνες Σχολικούς, σε αγώνες Εσωτερικούς του Μεσσηνιακού και σε αγώνες των πόλεων της Νοτίου Πελοποννήσου, στους οποίους κέρδισε πολλές διακρίσεις και του απονεμήθηκαν διπλώματα και έπαινοι. Όλα αυτά τα αναμνηστικά τα κράτησε διότι είχε πειθαρχημένη αντίληψη για το μέλλον του. Βρέθηκαν, μετά τον γενναίο θάνατό του υπέρ Πατρίδος, στα χέρια των γονέων και των αδελφών του, αργότερα δε στα χέρια των ανιψιών του, τα οποία σήμερα μπορούν να υπερηφανεύονται πως διέσωσαν σε άριστη κατάσταση την οικογενειακή ιστορία επιφανούς συγγενούς τους. Έτσι πρέπει να κάνουν οι σοβαρές οικογένειες.

Εμφανίζεται[3] επίσημα για πρώτη φορά σε αγώνες Στίβου στους Παμεσσηνιακούς Αθλητικούς αγώνες Στίβου που διεξήχθησαν στις 22 & 23 Μαΐου 1937 στην Καλαμάτα και στους οποίους συμμετείχαν αθλητές από τις επαρχίες Καλαμών, Μεσσήνης, Τριφυλίας και Ολυμπίας. Ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς κατέκτησε την 3^η θέση στον αγώνα 400 μέτρων μετ’ εμποδίων με χρόνο 80΄΄. Έτσι αναδεικνύεται πως του ταίριαζαν τα αγωνίσματα με εμπόδια.

 

 

Μια εβδομάδα αργότερα διεξάγονται αθλητικοί αγώνες στα πλαίσια των Γυμναστικών Επιδείξεων των σχολείων της 10^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας. Συμμετείχαν 25 σχολεία, Γυμνάσια και Ημιγυμνάσια, το Γυμνάσιο Θηλέων, το Πρακτικό Λύκειο και το τελετουργικό περιλάμβανε παρέλαση των σημαιών των σχολείων δια μέσω των κεντρικότερων οδών της Καλαμάτας, κατάθεση στεφάνων στο Ηρώον του Συντάγματος και ακολούθως είσοδο στο γήπεδο του Μεσσηνιακού.  Όπως γράφει[7] και η εφημερίδα Σημαία «εν μέσω πρωτοφανούς συρροής κόσμου ο οποίος είχε κατακλύσει το Μεσσηνιακόν Στάδιον…», έγιναν πρώτα τα εγκαίνια του Σκοπευτηρίου του Μεσσηνιακού (βρισκόταν στην ΒΑ πλευρά του γηπέδου), παρουσία του Νομάρχη Άγγελου Παπαδήμα και ακολούθησαν οι Επιδείξεις και οι Αγώνες. Ο Κουρκουτάς κατέκτησε δύο πρώτες θέσεις. Ήλθε 1^ος στον αγώνα ταχύτητας 250μ. και 1^ος στην Σκυταλοδρομία 4Χ100, συμμετέχων στην ομάδα του σχολείου του.

Το Νοέμβριο του 1937 διεξήχθησαν οι εσωτερικοί αγώνες του Μεσσηνιακού Γ.Σ., οι οποίοι κατά παράδοση συνεχίζουν να γίνονται μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται για κανονικούς αγώνες με επίσημες μετρήσεις, μεταξύ των αθλητών του ιστορικού Συλλόγου, προκειμένου να ξεχωρίζουν οι δύο καλύτεροι αθλητές οι οποίοι θα τον εκπροσωπούσαν σε Διασυλλογικούς αγώνες. Ο Κουρκουτάς ανεδείχθη[8] 1^ος στα 110μ. με εμπόδια και 2^ος στα 100μ. εφήβων.

                              

[9]

 

Το 1938 πήρε μέρος στους Β΄ Παμπελοποννησιακούς αγώνες (οι  Α΄ είχαν γίνει στην Πάτρα 12,13,14/9/1937) που διεξήχθησαν Σάββατο & Κυριακή 21 & 22 Μαΐου στο ανακαινισμένο τότε στάδιο του Μεσσηνιακού.

[10]     Στην παραπάνω φωτογραφία απεικονίζεται η τελετή έναρξης των Β΄ Παμπελοποννησιακών αγώνων του 1938 και η παράταξη των ομάδων. Στην άκρη αριστερά φαίνονται τα κορίτσια αθλήτριες που για πρώτη φορά πήραν μέρος σε αυτούς τους αγώνες. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από την νότια (σημερινή) πλευρά του γηπέδου. Στο τέλος αριστερά της φωτογραφίας φαίνεται η άκρη του ιστορικού Γυμναστηρίου που κατεδαφίστηκε το 1969 για να αναγερθεί η βόρεια σημερινή κερκίδα θεατών.

[11]  Άλλη μια φωτογραφία από την τελετή έναρξης των Β΄ Παμπελοποννησιακών αγώνων του 1938. Εικονίζονται οι αθλητές με πλάτη στην βόρεια πλευρά, πριν μπουν στο κέντρο του αγωνιστικού χώρου για την ορκωμοσία τους.

 

[12]    Ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς παραλαμβάνει το βαρύτιμο έπαθλο από το Νομάρχη Άγγελο Παπαδήμα    

                            

                                                                     [13]   Το έπαθλο των 110μ εμποδίων  

 Σε αυτούς τους αγώνες πήραν μέρος τα Σωματεία της Πελοποννήσου, Παναχαϊκής Πατρών, Βέλους Κορινθίας, Σπαρτιατικού Σπάρτης, Μεσσηνιακού Καλαμάτας, Γυμναστικού Συλλόγου Γυθείου, Παντριφυλλιακού Κυπαρισσίας και Ηρακλή Πύργου. Αγωνίστηκε εκτός συναγωνισμού ο σπουδαίος Έλληνας εμποδιστής Χρήστος Μάντικας που πήρε μέρος στον αγώνα 110 μ. μετ’ εμποδίων. Γράφει[14] η εφημερίδα «Σημαία» : «Μολονότι ο Μάντικας δεν είχεν άξιον συναγωνιστήν, εν τούτοις κατά την διεξαγωγήν του αγωνίσματος επραγματοποίησεν τον ωραίον χρόνον 15,1΄». Ο Κουρκουτάς που πήρε μέρος στο ίδιο αγώνισμα, εκπροσωπώντας τον Μεσσηνιακό, βγήκε πρώτος με χρόνο 17,9΄ και ο 2^ος αθλητής έκανε χρόνο 19,9΄.

 

                             [15] Κωνσταντίνος Κουρκουτάς στο αγώνισμα των 200μ μετ’ εμποδίων

                                                        [16]   Το έπαθλο

 Την 2^η ημέρα των αγώνων, δηλαδή την Κυριακή 22 Μαΐου 1938, ο Κουρκουτάς έτρεξε και σε ένα παράξενο αγώνισμα, τα 200μ μετ’ εμποδίων κάνοντας χρόνο 29΄. Λίγο αργότερα δε πήρε μέρος στην σκυταλοδρομία 4Χ100 με την ομάδα του Μεσσηνιακού την οποία απετέλεσαν οι Κουρκουτάς, Κουκής, Παπαδάτος και Σταθόπουλος.

Μία εβδομάδα αργότερα έγιναν οι ετήσιες[17] Γυμναστικές επιδείξεις των Γυμνασίων και Ημιγυμνασίων και Σχολικοί αγώνες Στίβου. Σε αυτούς διακρίνεται πάλι ο Κουρκουτάς ως μέλος της ομάδος του Πρακτικού Λυκείου Καλαμάτας στο αγώνισμα της Σκυταλοδρομίας 4Χ100. Μάλιστα επί του επαίνου αναγράφονται και τα ονόματα των συναθλητών του δηλ. Κουρκουτάς, Ματσαντώνης, Δραγώνας, Γιουλάτος.

[18]

Ο Ηλίας Μπιτσάνης στο προαναφερθέν βιβλίο του για την ιστορία του Μεσσηνιακού, γράφει[19] αναφερόμενος στον Κουρκουτά : «… θα πρέπει να γίνει ειδική αναφορά στο νικητή των δρόμων ταχύτητας Κ. Κουρκουτά. Ο οποίος δεν καταγράφεται στην τοπική ιστορία μόνον σαν ένας σπουδαίος αθλητής. Ο Κ. Κουρκουτάς αποφοίτησε και πέρασε στη Σχολή Ευελπίδων. Στις 28 Οκτωβρίου ονομάσθηκε ανθυπίλαρχος και υπηρέτησε στην αρχή στο έμπεδο Ελευθερούπολης. Μεταξύ των πρώτων υπέβαλλε αίτηση μετάταξής του στο σώμα τεθωρακισμένων που είχε ιδρυθεί τότε. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος σαν διοικητής λόχου τεθωρακισμένων το πρωί της 8ης Απριλίου 1941 στα Αμάραντα, νότια της λίμνης Δοϊράνης. Ο Δήμος Καλαμάτας τιμώντας τον  Κ. Κουρκουτά, έδωσε το όνομά του στο τμήμα του δρόμου δυτικά του Ανατολικού Κέντρου από τη Μαυρομιχάλη μέχρι τη Λακωνικής, δηλαδή στο δρόμο μπροστά από το γήπεδο του Μεσσηνιακού (το σπίτι του βρισκόταν στην οδό Λακωνικής  λίγο πριν το ύψος του γηπέδου)».

Η είσοδός του και η φοίτησή του στη Σχολή Ευελπίδων τον ανάγκασε να αποσυρθεί από τον αθλητισμό. Τα σύννεφα του Πολέμου μαζεύονταν απειλητικά πάνω από την Ευρώπη, οι Ιταλοί φασίστες έκαναν πολέμους στην Αφρική, καταλάμβαναν την Αλβανία και οι Γερμανοί Ναζί καταλάμβαναν αμαχητί ευρωπαϊκές χώρες. Η Ελλάδα ετοιμαζόταν.

[20]

Στο προαναφερθέν ανυπόγραφο βιογραφικό[21] του Κουρκουτά, σημειώνεται σχετικά με τις επιδόσεις του στην Σχολή Ευελπίδων : «…Στη Σχολή Ευελπίδων διεκρίθη δια το ήθος του και την επίδοσίν του στις σπουδές του, γι’ αυτό και στην τελευταία τάξη, όπου τον βρήκε ο πόλεμος, υπήρξε βαθμοφόρος Εύελπις. Στις 28 Οκτωβρίου 1940 ωνομάσθη Ανθυπίλαρχος και υπηρέτησε στο έμπεδο Ελευθερουπόλεως. Μεταξύ των πρώτων υπέβαλεν αίτησιν μετατάξεώς του εις το τότε συσταθέν, το πρώτον, σώμα Τεθωρακισμένων. Μετά ολιγόμηνον εκπαίδευσίν του εις Αθήνας κατά το διάστημα του Πολέμου, ετοποθετήθη εις το 192 Σύνταγμα Τεθωρακισμένων. Υπό την Διοίκησιν του τότε Συνταγματάρχου και ήδη Υποστρατήγου ε.α. Κ. Ασημάκη, το Σύνταγμά του οποίου υπήγετο εις την νεοσύστατον τότε ΧΙΧ Μεραρχίαν Τεθωρακισμένων, εις την οποίαν Μεραρχίαν το πρωί της 8^ης Απριλίου 1941 έπεσε το βάρος να αντιμετωπίση τις γερμανικές φάλαγγες, που σε διάστημα 2 ημερών πέρασαν μέσω της Γιουγκοσλαυίας τα Ελληνικά σύνορα».

Συνεχίζεται η περιγραφή της τελικής μάχης στην οποίαν ο Κουρκουτάς έπεσε γενναία. «…Εκεί ο ανθυπίλαρχος Κουρκουτάς, διοικητής λόχου τεθωρακισμένων, διοικητής λόχου τεθωρακισμένων, από το πρωί της 8^ης Απριλίου 1941 επίστευεν ότι ώφειλε να ακολουθήση το παράδειγμα του Λεωνίδα και μετέφερε δια της πίστεώς του αυτής τις Θερμοπύλες του εις τα Αμάραντα, νοτίως της λίμνης Δοϊράνης, όπου και έπεσεν επί του πεδίου της μάχης αγωνισθείς ο ίδιος με το όπλο στα χέρια για να αναχαιτίση το σύγχρονο στρατό του Αττίλα».

Ο διοικητής του στρατηγός Ασημάκης, σε συνέντευξή του δοθείσα στις 14 Απριλίου 1967 στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδος, περιγράφων τον δραματικόν αγώνα κατά την 8^ην Απριλίου 1941, δια την αναχαίτισην των γερμανικών μηχανοκίνητων μεγαθηρίων, αναφέρει τα εξής: «Τα πρώτα κινούμενα τμήματα του Συντάγματος όταν έφθασαν εις την τοποθεσίαν Άγιος Χαράλαμπος, εβλήθησαν από γερμανικά άρματα που κατέβαιναν από Ακρίτα προς Καλίνδρειαν. Ενώ η Γιουγκοσλαυϊκή γραμμή έσπασε αμέσως, ατυχώς, και έτσι οι Γερμανοί μπήκαν στο έδαφός μας, το 192 Σύνταγμα εστέλλετο προς κατάληψιν θέσεων δια πιθανή άμυναν. Αυτά λόγω ελλείψεως πληροφοριών και ένεκα της ραγδαίας και αμέσου διασπάσεως της γραμμής αμύνης των Γιουγκοσλαύων, ήτις ομολογουμένως δεν ανεμένετο.

Παρ’ όλον όμως τον αιφνιδιασμόν του εχθρού και τα τεράστια μέσα του, έπειτα από σκληρόν αγώνα που κράτησε όλην την 8^ην Απριλίου και στον οποίον έλαβον μέρος και άλλα τμήματα του Συντάγματος, ιδία ο 2^ος λόχος αρμάτων, ανετράπη η επίθεσις που εξαπέλυσε ο εχθρός εναντίον μας με άρματα και πυροβολικό. Εδώ βρίσκομε απόλυτον εφαρμογήν της μυθικής πάλης Δαυίδ και Γολιάθ, με την αντιπαραβολή των ελαφρών δικών μας Κάρριερς με τα βαρειά κλειστά άρματα των Γερμανών που έμοιαζαν σαν προϊστορικά μεγαθήρια.

Μας στοίχισε πάντως όπως ήταν φυσικό ακριβά και αυτή η μάχη. Χάσαμε τον νεαρό ανθυπίλαρχο από την Καλαμάτα Κουρκουτά, που έπεσε ηρωικώς μαχόμενος στο πεδίο της μάχης και είχαμε τραυματίες 2 αξιωματικούς και 15 οπλίτες».

Η Πατρίς τιμώσα τον νεκρόν νεαρόν ήρωα απένειμε μεταθανατίως εις αυτόν τον βαθμόν του Υπιλάρχου μετά του Χρυσού Αριστείου Ανδρείας, βραδύτερον δε μετά την απελευθέρωσιν εμερίμνησε δια την μεταφοράν των οστών του εις το εν τω Πρώτο Νεκροταφείω Αθηνών Μαυσωλείον, όπου και φυλλάσονται».

Έτσι ολοκληρώνεται το κείμενο που βρέθηκε στο αρχείο της οικογένειας.

Με βάση το Φύλλο Μητρώου που εκδόθηκε το 1951 και βρέθηκε στο αρχείο της οικογένειας, ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς του Γεωργίου και της Ιουλίας, «την 6/11/1938 κατετάγη εις Α΄ Τάξιν Σχολής Ευελπίδων, την 8^ην Απριλίου 1941 εφονεύθη μαχόμενος εις Αμάραντα νοτίως της λίμνης Δοϊράνης και την 17/3/1948 προήχθη εις Υπίλαρχον».

                       [22]                                  

    Ο σπουδαίος ιστορικός ερευνητής Τάσος Αποστολόπουλος γράφει[23] σε βιβλίο του : «Στις 8 Απριλίου 1941, σκοτώθηκε στα Αμάραντα που βρίσκονται νότια της λίμνης Δοϊράνης, ο Ανθυπίλαρχος Κουρκουτάς Κωνσταντίνος του Γεωργίου. Υπηρετούσε στο 192ο μηχανοκίνητο Σύνταγμα. Η καταγωγή του ήταν από την Καλαμάτα».

Φωτογραφία του ανθυπίλαρχου Κωνσταντίνου Κουρκουτά από το μνημονευθέν βιβλίο του Τάσου Αποστολόπουλου.

 Η μάχη στην οποίαν εφονεύθη έχει καταγραφεί από τους κατοίκους του χωριού Αμάραντα οι οποίοι επέζησαν. Θα καταθέσω μια σύντομη περιγραφή της μάχης και τον τρόπο που σκοτώθηκε ηρωικά ο Κωνσταντίνος Κουρκουτάς, λαμβάνοντας στοιχεία από την περιγραφή αυτόπτη μάρτυρα[24]. «Το πρωινό της 8^ης Απριλίου 1941 Γερμανοί στρατιώτες εισέβαλαν στην Ελλάδα με άρματα και ανενόχλητοι έφθασαν δυτικά από τη λίμνη Δοϊράνη. Ήταν 7.30 το πρωί όταν μπήκαν στο ελληνικό έδαφος, εξουδετερώνοντας την φρουρά τού μεθοριακού φυλακίου Ακρίτα, όπου σκοτώθηκε ο Αμαραντιώτης στρατιώτης Αβραάμ Χουνουζίδης. Μετά από μια ώρα έφθασαν στα σύνορα των Αμαράντων. Οι κάτοικοι του χωριού όταν είδαν να έρχεται από την Δοϊράνη προς το χωριό η γερμανική φάλαγγα, πήραν τα βουνά πανικόβλητοι. Τον πανικό των κατοίκων και τη βεβαιότητά τους πως θα γινόταν μάχη μέσα στο χωριό επέτεινε και η κατάρριψη ενός γερμανικού αναγνωριστικού αεροσκάφους (το σχετικό επεισόδιο έχει περιγράψει ο τότε υπίλαρχος και μετέπειτα στρατηγός Δημήτριος Χονδροκούκης, επικεφαλής ενός λόχου του  192 Μηχανοκίνητου Συντάγματος Ιππικού, έχοντας ανθυπίλαρχο τον Κωνσταντίνο Κουρκουτά[25]).

Οι Γερμανοί εν τω μεταξύ έφθασαν αστραπιαία στο Αμάραντα. Μπήκαν στο χωριό από δυο μεριές. Όταν ένα ελληνικό όχημα με έναν ανθυπολοχαγό (διευκρίνηση γράφοντος: ο διηγούμενος ονομάζει ανθυπολοχαγό τον ανθυπίλαρχο Κωνσταντίνο Κουρκουτά-διότι περί αυτού πρόκειται- όπως θα διαπιστωθεί παρακάτω, αφού ήταν ο μόνος αξιωματικός που σκοτώθηκε), έναν οδηγό και έναν στρατιώτη, που μπήκε στο χωριό, αντιλήφθηκε την παρουσία των Γερμανών, οπισθοχώρησε και οχυρώθηκε στο προαύλιο της παλιάς μικρής εκκλησίας του χωριού, έχοντας μόνον ένα πολυβόλο. Έμειναν ο αξιωματικός και ο στρατιώτης ενώ ο οδηγός διατάχθηκε να επιστρέψει και να ειδοποιήσει τη Μονάδα τους πως οι Γερμανοί είχαν μπει στα Αμάραντα.

                 Ο ανθυπίλαρχος Κωνσταντίνος Κουρκουτάς στο όχημά του. Από το βιβλίο του Τάσου Αποστολόπουλου.

Το σημερινό χωριό Αμάραντα Κιλκίς. Φαίνεται η νέα εκκλησία που χτίστηκε στη θέση της παλιάς και μπροστά το ρέμα, η διάσχιση του οποίου ήταν η αφορμή να ρίξει βολή το γερμανικό τάνκ και να σκοτώσει τον Κουρκουτά και τον στρατιώτη του.

Αρχείο : https://www.facebook.com/profile.php?id=100066312106747

Γύρω από την τότε παλιά εκκλησία υπήρχε περιφερειακά ένας τοίχος ύψους 1,5 έως 2 μ. πάνω στον οποίον χτίστηκε η σημερινή εκκλησία των Αμαράντων. Πίσω από αυτόν τον τοίχο οχυρώθηκαν ο ανθυπολοχαγός και ο στρατιώτης και έριχναν με το πολυβόλο προς τους Γερμανούς που έκαναν απόπειρες να περάσουν μια ρεματιά και  να χτυπήσουν τους αμυνόμενους στρατιώτες. Με το πολυβόλο αυτό σκότωσαν και τραυμάτισαν πολλούς Γερμανούς. Οι χωρικοί που επέζησαν το βεβαιώνουν λέγοντας πως τους μετέφεραν οι Γερμανοί  με στρατιωτικές μοτοσυκλέτες στο ντόπιο καφενείο του Κίμωνα. Οι Γερμανοί αφού δεν μπορούσαν να περάσουν απέναντι, έφεραν ένα άρμα μάχης, το οποίο με μια οβίδα τρύπησε τον τοίχο (πάχους 60 εκατ.) και χτύπησε θανάσιμα τους δύο ήρωες, ανθυπολοχαγό και στρατιώτη. Κάποιοι χωριανοί έλεγαν πως ο ανθυπολοχαγός δεν πέθανε αμέσως αλλά τραυματίστηκε βαριά. Οι Γερμανοί πέρασαν απέναντι, αφού σταμάτησε να ρίχνει το πολυβόλο, βρήκαν τους ήρωες να ψυχορραγούν και στη συνέχεια ένας Γερμανός πυροβόλησε τον ανθυπολοχαγό (δηλαδή τον ανθυπίλαρχο Κουρκουτά Κωνσταντίνο).

Η μάχη συνεχίστηκε με την διμοιρία των Ελλήνων στρατιωτών που ήρθαν στο χωριό να πολεμούν γενναία και να σκοτώνονται ακόμα επτά (7) στρατιώτες.

Ο τότε ιερέας του χωριού Παπαστέφανος Κυριακίδης φρόντισε για την ταφή των Ελλήνων στρατιωτών οι οποίοι ήταν:
1. Κουρκουτάς Κωνσταντίνος, ανθυπίλαρχος.

2. Κράκας Θεόδωρος, λοχίας.

3. Σερέτης Άγγελος, στρατιώτης.

4. Καράμπελας Παναγιώτης, στρατιώτης.

5. Χατζηκώστογλου Νικόλαος, στρατιώτης.

6. Βλαχάκης Αλέξανδρος, στρατιώτης.

7. Βαϊβάτογλου Κωνσταντίνος, στρατιώτης.

8. Μπαρής Θεόδωρος, στρατιώτης.

Φωτογραφία του μνημείου των φονευθέντων αξιωματικού και στρατιωτών,  από το: https://www.eidisis.gr/arthrografia/oi-germanoi-kataxtites-mpainoyn-sto-kilkis-meros-2o-i-maxi-ton-amaranton.html

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
-Το Δ.Σ του Μεσσηνιακού Γ.Σ.1888 εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του προς τους απογόνους του Κωνσταντίνου Κουρκουτά, για την εμπιστοσύνη που έδειξαν δωρίζοντας σημαντικά στοιχεία από την αθλητική και στρατιωτική δράση του. Τα στοιχεία αυτά συνετέλεσαν ώστε να συγγραφεί το παραπάνω μελέτημα και οι εικόνες θα αποτελέσουν μέρος της Αίθουσας Κειμηλίων που στεγάζεται στο Γήπεδο.

-Θερμές ευχαριστίες εκφράζονται και προς την κ. Μηλίτση-Νίκα, προϊσταμένη των ΓΑΚ Παράρτημα νομού Μεσσην, διότι η ευαισθησία της και η εγρήγορσή της σε θέματα που αφορούν τον Μεσσηνιακό, μάς έδωσε την δυνατότητα να ερευνηθεί το παραπάνω θέμα και να δημοσιοποιηθεί η δράση του Κωνσταντίνου Κουρκουτά.

-Τις ίδιες ευχαριστίες απευθύνει και προς την Εφημερίδα Καλαμάτας «Θάρρος» για την στήριξη που παρέχει δημοσιεύοντας ιστορικά θέματα, όπως έκανε και από την αρχή της ιδρύσεώς του το 1899 υποστηρίζοντας τις δράσεις του Μεσσηνιακού.

-Το παραπάνω δημοσιευόμενο σε ανάπτυξη θέμα, δημοσιεύθηκε στο φύλο της 19ης Οκτωβρίου 2023 της εφημερίδος "Θάρρος" Καλαμάτας με επιμελήτρια της δημοσιογράφο κα Χρηστίνα Ελευθεράκη.

---

[1] Αρχείο Οικογένειας.

[2] Αρχείο Οικογένειας.

[3] «Σημαία», εφημερίδα Καλαμάτας, φύλλο 25/5/1937.

[4] Αρχείο Οικογένειας.

[5] Αρχείο Οικογένειας.

[6] Ό.π.

[7] «Σημαία», εφημερίδα Καλαμάτας, φύλο της 1/6/1937.

[8] «Σημαία», εφημερίδα Καλαμάτας, φύλο της 16/11/1937.

[9] Αρχείο Οικογένειας.

[10] Αρχείο Οικογένειας.

[11] Ό.π.

[12] Ό.π.

[13] Ό.π.

[14] «Σημαία», εφημερίδα Καλαμάτας, φύλλο της 22/5/1938.

[15] Αρχείο Οικογένειας.

[16] Ό.π.

[17]  «Σημαία», εφημερίδα Καλαμάτας, φύλλο της 28/5/1938.

[18] Αρχείο Οικογένειας.

[19] Μπιτσάνη Ηλία. «100 χρόνια Ολυμπιακοί Αγώνες και η ιστορία του «Μεσσηνιακού». Καλαμάτα 1996, σελ. 31.

[20] Αρχείο Οικογένειας.

[21] Ό.π.

[22] ΓΕΣ/ΔΙΣ. Ατομικό δελτίο πεσόντα.

[23] Αποστολόπουλος Τάσος. «ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΗ ΕΚΑΤΟΜΒΗ - 1940-1944 (1642 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΜΕΣΣΗΝΙΩΝ ΠΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1940-1944). Καλαμάτα 2000.

[24] https://santeos.blogspot.com/2017/07/blog-post_5.html

[25] https://www.eidisis.gr/arthrografia/oi-germanoi-kataxtites-mpainoyn-sto-kilkis-meros-2o-i-maxi-ton-amaranton.html