Επιστολή καρατομηθέντος ληστού. Καρατομήσεις. Η σκληρή άνοιξη του 1870.

 Η ΣΚΛΗΡΗ ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ 1870. ΚΑΡΑΤΟΜΗΣΕΙΣ.
      ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΑΡΑΤΟΜΗΘΕΝΤΟΣ ΛΗΣΤΟΥ.

        Από το 1834 μέχρι το 1913 εφαρμόστηκε η καρατόμηση στην ποινή του κεφαλικού θανάτου. Υπήρξαν αρκετοί δήμιοι που «υπηρέτησαν» ως δημόσιοι υπάλληλοι. Μέχρι το 1841 προσλήφθηκαν και ξένοι, κυρίως Γάλλοι που γνώριζαν την «δουλειά» αφού η λαιμητόμος είναι γαλλική εφεύρεση και είχαν εμπειρία. Μελετώντας τα διαθέσιμα στοιχεία έχω συνθέσει, μέχρι σήμερα, τις βιογραφίες όλων των δημίων μέχρι και το 1870. Οι καρατομήσεις δεν γινόντουσαν συνεχώς. Υπήρξαν και κάποια χρόνια που οι δήμιοι ήταν ανενεργοί, αλλά και κάποια άλλα που δεν υπήρχαν δήμιοι. Ήταν όμως και κάποιες χρονιές κατά τις οποίες η πολιτική απόφαση της κυβερνήσεως για την εφαρμογή των αποφάσεων εκτελέσεων της κεφαλικής ποινής είχε αποτέλεσμα να γίνονται δεκάδες καρατομήσεις.

Τα κεφάλια των 7 ληστών-απαγωγέων-δολοφόνων των ξένων διπλωματών οι οποίοι σκοτώθηκαν στην συμπλοκή με τον στρατό κοντά στο Δήλεσι στις 9 Απριλίου 1870. Οι σκοτωμένοι αποκεφαλίστηκαν και τα κεφάλια τους κρεμάστηκαν στο πεδίο του Άρεως την Κυριακή του Πάσχα 12 Απριλίου 1870. Φωτογραφία Ξενοφών Βάθης. Από τους επτά συλληφθέντες στην ίδια μάχη που δικάστηκαν σε θάνατο, καρατομήθηκαν οι πέντε και φωτογραφία δεν υπάρχει.

          Το έτος 1870 η ληστεία έχει πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις, κυρίως στη Ρούμελη, και οι ληστές μπαινόβγαιναν στην Ελλάδα και στα τότε βόρεια σύνορά της τα οποία ήταν από τους νομούς Φθιώτιδος, Ευρυτανίας και Αιτωλοακαρνανίας και επάνω. Πολύ δύσκολη ήταν η καταδίωξη των ληστών και διότι έβγαιναν βόρεια αλλά και διότι πολιτικοί, τοπικοί άρχοντες και τσοπαναραίοι στις επαρχίες υποστήριζαν για πολλούς και διάφορους λόγους τους ληστές.

           Το 1870 συνέβη η απαγωγή κοντά στο Πικέρμι και ο φόνος τεσσάρων ξένων περιηγητών (3 Άγγλων και 1 Ιταλού) κοντά στο Δήλεσι, που, μετά την επίσκεψή τους στον αρχαιολογικό χώρο του Μαραθώνος, συνελήφθησαν από την ληστρική ομάδα των αδελφών Τάκου & Χρήστου Αρβανίτη και αφού δεν έγινε δεκτό το ένα από τα αιτήματά τους, το περί αμνηστίας, δολοφόνησαν τους αιχμαλώτους τους στην προσπάθειά τους να διαφύγουν. Η κυβέρνηση Ζαΐμη με το που έγινε η αιχμαλωσία των ξένων στις 30 Μαρτίου 1870, και μετά το τραγικό τέλος στις 9 Απριλίου 1870, εξέδωσε απόφαση περί ενάρξεως των ετήσιων εκτελέσεων.

Ξύλινη λαιμητόμος της εποχής του Όθωνα. Εγκληματολογικό Μουσείο. Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

         Η απόφαση για την έναρξη των εκτελέσεων δημοσιεύθηκε [1]στις 24 Απριλίου και ήταν για 18 άτομα που είχαν καταδικαστεί από τα προηγούμενα τρία χρόνια και ανέμεναν την εκτέλεση της ποινής τους. Υπολογίζονταν και οι ληστές του Δήλεσι προεξοφλώντας την σε θάνατο καταδίκη τους. Οι εκτελέσεις άρχισαν την Παρασκευή στις 8 Μαΐου 1870 (στις 9 Μαΐου άρχισε η δίκη των επτά συλληφθέντων ληστών, ολοκληρώθηκε στις 10 Μαΐου και η εκτέλεσή τους έγινε στις 8 Ιουνίου 1870). Η λαιμητόμος, οι δήμιοι και οι κρατούμενοι φυλάσσονταν στο Ναύπλιο. Οι δήμιοι και η λαιμητόμος ήταν ασφαλισμένοι στο Μπούρτζι. Οι υπό καρατόμηση κρατούμενοι κρατούνταν στις φυλακές του Παλαμηδίου στην πτέρυγα των μελλοθανάτων στην τάπια Μιλτιάδης.

       Το πλοίο του πολεμικού ναυτικού «Σαλαμινία» ξεκίνησε το ταξίδι ανά την τότε Ελλάδα (τότε οι εκτελέσεις γίνονταν στον τόπο που είχε συμβεί το αδίκημα) μεταφέροντας τους δημίους, την λαιμητόμο και τους υπό εκτέλεση κρατούμενους. Πρώτη στάση η Στυλίδα της Φθιώτιδος όπου εκεί την Παρασκευή στις 8 Μαΐου καρατομήθηκαν τρεις (3) ληστές. Την επόμενη μέρα Σάββατο 9/5 στη Λαμία άλλοι δύο (2) και την μεθεπομένη ημέρα, την Δευτέρα 11/5 άλλοι δύο (2) στην Υπάτη. Μετά, μέσω Χαλκίδος, το «σύστημα» πήγε στη Λιβαδειά για να εκτελεστεί ένας (1). Μετά θα ερχόταν στην Αθήνα για να περιμένει να εκτελέσει τους επτά (7) της συμμορίας Αρβανίτη (εκτελέστηκαν 5 και για 2 άλλαξε η ποινή σε ισόβια) και μετά θα πήγαινε στην Κόρινθο για να εκτελέσει πέντε (5) κατάδικους.

           Η «Σαλαμινία». Η ατμοημιολία του Πολεμικού Ναυτικού που έκανε πολλά από τα δρομολόγια της Λαιμητόμου

       Αργότερα με συμπληρωματική απόφαση οι εκτελέσεις στην Κόρινθο αυξήθηκαν σε επτά (7), το πολεμικό «Σαλαμινία» πήρε άλλη αποστολή και αντικαταστάθηκε από το πλοίο «Ναύπλιον» και συνέχισε τις εκτελέσεις στην Ακαρνανία, Πάτρα και Ναύπακτο.

       Από τις συνολικές καρατομήσεις οι «διασημότερη» ήταν αυτή των ληστών-απαγωγέων-δολοφόνων στο Πικέρμι και την οποίαν έχω επεξεργαστεί. Όμως μια άλλη εκτέλεση, ενός από τους τρεις που εκτελέστηκαν στην Υπάτη, μου τράβηξε την προσοχή, διότι ο εκτελεσθείς έστειλε μια επιστολή στον αδερφό του και του ζητούσε να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές του. Αυτή η επιστολή γράφτηκε από εγγράμματο χέρι (όχι του κατάδικου) πάνω στο πλοίο μεταφοράς του, την «Σαλαμινία», θα δόθηκε πιθανότατα σε κάποιον φρουρό για να σταλεί στον αδερφό του, που δεν ήξερε σε ποιο τόπο διέμενε και γι’ αυτό αναφέρει «εις όπου υπάρχει», και κάποιος από τους επικεφαλής των εκτελέσεων έδωσε στην δημοσιότητα την επιστολή, στα πλαίσια του ψυχολογικού εκφοβισμού και του τρόμου που επεδίωκαν να προξενήσουν οι ιθύνοντες με στόχο την καταπολέμηση του φαινομένου της ληστείας.

      Η επιστολή περιέχει τις κατευθυντήριες εντολές, ως τελευταίες επιθυμίες, ενός μελλοθάνατου που αυτοκαλείται «ο νεκρός αδελφός σου» και βρίθει από λαογραφικά στοιχεία, συνήθειες δηλαδή οι οποίες εκείνα τα χρόνια διαδραμάτιζαν σπουδαίο ρόλο στην κοινωνία και θεωρούντο βασικές υποχρεώσεις και των ζωντανών και των μελλοθανάτων και πιο κάτω θα γίνει προσπάθεια να ερμηνευθούν.

[2]

        Ο Θωμάς Ιωάννου, ο ληστής που εκτελέστηκε και συνέταξε την επιστολή, καρατομήθηκε στην Στυλίδα στις 8 Μαΐου 1870, μαζί με άλλους δύο. Όπως γράφει η εφημερίδα «Αιών», επρόκειτο για τους Θωμά Ιωάννου εκ της Ηπείρου ετών 32, Χρήστο Νεοφώτιστο, πρώην Σουλεϊμάν Γιουσούφ, εκ του Λογάτου της Αλβανίας, ετών 22 και πρώην στρατιώτη του οθωμανικού στρατού και τον Αλεξίου Καπνίτη ποιμένος ετών 18 εκ των Γούρων της Ηπείρου, οι οποίοι καταδικάστηκαν για «ληστεία μετά φόνων» των Τριαντάφυλλου Πανουργιά και της συζύγου του, που έγινε στις 5 Ιουνίου 1867 εντός της περιφέρεις Φθιώτιδος.

       Την επιστολή δημοσίευσε πρώτη η εφημερίδα «Αλήθεια»[3] και την ερανίσθηκε η εφημερίδα «Αυγή»[4] δημοσιεύοντάς την την επόμενη μέρα. Και οι δύο εφημερίδες την σχολίασαν και τα σχόλια θα δημοσιεύσω μετά την επιστολή του κατάδικου. Την δημοσιεύω κρατώντας την ορθογραφία και μερικώς την στίξη :

«Αδελφέ μου Νικολάκη σας ασπάζομαι,                  Εν ατμοπλοίω Σαλαμινία τη 6^η Μαΐου 1870

Σε παρακαλώ, αδελφέ μου, να δώσης 50 δραχμάς εις την αγίαν Παρασκευήν εις το Λιμογάρθι, και εις τον άγιον Ιωάννην, εις το Παλαιοχώρι να δώσης 30 δραχμάς. Δύω οκάδες λάδι να δώσης έξω εις το εξωτερικό Νιοχόρι. Δύο οκάδες λάδι εις τον άγιον Νικόλαον εις το Δίβρι. 1 οκά λάδι εις την Παναγία την Ξεριότισσα, και όταν φθάσης εις το χωριό μας, ότι προαιρείσαι δόσε εις τα Βακούφια δια την ψυχήν μου. Και αδελφέ μου σού αφήνω ευχή και κατάρα να μην μείνης εις αυτά τα χώματα , αλλά να πάγης εις την πατρίδα, και να γράψης γράμμα εις την μάνα μας και να της γράψης ότι απόθανα, και όχι ότι απερνώ από αυτόν τον άτιμον θάνατον, και το παιδί μου να μη μου το αφίσης εις αυτά τα χώματα, αλλά να το πάρης εις τον τορβά και να το πας της μάννας μας να το παραδώσης, και όχι εις κανένα άλλον. Και αν η γυναίκα μου δεν έχει σκοπόν να πανδρευθή, να την πάρης εσύ και να την πας στην πατρίδα και να την περιποιηθής ως αδελφή σου, γιατί έχω ελπίδα ότι θα μη ζητήση να πανδρευθή. Ει δε και θέλει να πανδρευθή να μην της πάρης τίποτε από τα ασημικά που της έχω πάγει, αλλά μόνον το δακτυλίδι που έχει το όνομά μου. Εις το χωριό μας, εις τον άγιον Νικόλα να κάμης ένα στεφάνι και να το βάλης εις την εικόνα του αγίου Νικολάου αλλά να γράψεις το όνομά μου επάνω.

Με το Γιαννάκη Φούντα να μην ζητήσης να κάμης φιλονεικία για τα πρόβατα, και να μας αναθεματίσουν, αλλ’ ότι σου δώσει αυτό να πάρης. Τα δε γελάδια που έχω στο Δίβρι όπως θέλεις κάμετα. Και αν πανδρευθή η γυναίκα μου ό,τι θέλεις δόσε της και φρόντισε να μην ζητήσης να κάμης τρέλαις με τους εχθρούς μας και σβύνεις το όνομα του πατέρα μας, αλλά όπου τους απαντάς να τους χαιρετάς και ο Θεός ας τους κρίνη διότι εγώ τους εσυγχώσησα. Όταν ήμουν παιδί του πήρα μία φορά του Παπά Βίτου από την εκκλησία τα μηνιαία και με κατηράσθη. Λοιπόν να το ειπής εις ένα πνευματικό και να με ευλογήση στο μνήμα μου, γιατί λυπούμαι μήπως και δεν λιώσει το κορμί μου. Και όταν πας εις το χωριό να κάμης ένα τραπέζι και να μαζέψης όλους τους ομιλικούς μου και να τους ειπής ότι σήμερον πανδρεύεται ο Θωμάς, επειδή δεν ευρέθησαν εις τον γάμον μου. Και αν έχης σκοπόν να κάμης καμμίαν κακήν πράξιν εις αυτούς που μ’ εδίκασαν, σου αφήνω κατάρα να περάσης και συ από αυτόν το θάνατον· εάν δε θα πας εις την πατρίδα να φροντίσης δια το παιδί μου, να το έχης ως παιδί σου. Και τα όσα σου γράφω φρόντισε να τα κάμης όλα. Φρόντισε αν ημπορέσης να μου πάρης το κορμί μου και να μου το θάψης εις το Λιμογάρδι, δίπλα εις το κτήμα του αφεντικού μου, και αν δεν μπορής το κορμί μου, να μου πάρης τουλάχιστον το κεφάλι μου. Εάν πάρης το κορμί μου και ημπορής να με  θάψης δίπλα στο μνήμα του αφεντικού μου και να κάμης μια πλάκα και να μου βάλης το όνομά μου. Και εάν θα μείνης 2 ή 3 χρόνια, να πάρης τα κόκαλά μου, και πάντοτε και όπου απαντήσης πτωχό, γυμνό, να τον πέρνης εις το σπήτι και να τον συνδράμης όπως ημπορέσης, διότι άλλως δεν θα δώσης ψυχή εις το Θεόν. Και η νουνά καθώς και η Βασιλική κι όλοι οι υπηρέται να με συγχωρέσουν με την ψυχή τους. Και ο Παπά Αθανάσης να έρθη ο ίδιος εις το μνήμα μου να μου απεράση μια ευχή. Να ειπής και εις τους βλάχους, και εις τους χωριάτας του Λιμογάρδι να με συγχωρέσουν όλοι με την ψυχή τους. Εις το Ρίζο Μανώλη έχω τι ωρολόγι μου, να το πάρης και δώσε του 28 δραχμάς, και να πουλήσεις το δικό σου, και να κρατήσης το δικό μου για ενθύμησι. Και εις την μάνα του Κώστα να γράψης  να μου δώση την ευχή. Και εις τον Αθανάσι Μίλιο να του ειπής ό,τι κάναμε να ήναι συγχωρημένα. Εις το σπήτι του αφεντικού μου έχω δύο τρομπόνια και πούλησέ τα δια την ψυχήν μου».-

      Φαίνεται πως τις λίγες μέρες της ζωής που του έμεναν ο κρατούμενος αναλογίστηκε την ζωή του και θέλησε να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητες που είχε δημιουργήσει ως ζωντανός αλλά και αυτές που θα δημιουργούντο μετά την εκτέλεσή του. Δεν είναι εφικτό να εντοπιστεί το χωριό καταγωγής του στην Ήπειρο, στο οποίο συνέχιζε να μένει η μητέρα του, αλλά από την επιστολή του συμπεραίνεται πως ο Θωμάς με τον αδελφό του Νικόλα είχαν εγκαταλείψει πριν κάποια χρόνια το χωριό τους που βρισκόταν σε τουρκική επικράτεια και ήρθαν για δούλεψη και εγκατάσταση στο χωριό Λιμογάρδι κοντά στη Λαμία. Ο κατάδικος είχε παντρευτεί, είχε και παιδί. Ζητάει από τον αδελφό του να τακτοποιήσει πρώτα τις θρησκευτικές του υποχρεώσεις. Λάδι σε εκκλησίες του χωριού που ζούσε και σε εκκλησία σε διπλανό χωριό. Συχώρεση από ιερείς που αδίκησε. Εντολή να γυρίσει στο χωριό καταγωγής τους που η μάνα τους ζούσε μόνη της. Να μην της πει για τον είδος του θανάτου του. Να πάρει το παιδί του από τη μάνα-γυναίκα του και να το πάει στο ηπειρώτικο χωριό του. (Το παιδί είναι εξ αίματος συγγενής με τους συγγενείς του άνδρα. Ο άνδρας με την γυναίκα του δεν έχει εξ αίματος συγγένεια). Συμβουλεύει το αδελφό του να απομακρύνει την σύζυγό του και να την πάει και αυτή στην Ήπειρο, αν δεν θέλει να ξαναπαντρευτεί στην περιοχή που ζούσαν. Αν όμως θέλει να ξαναφτιάξει τη ζωή της, να μην της πάρει κάποια είδη αξίας που έχει από την κοινή του διαβίωση. Ορμήνιες για να μην κάνει αντεκδικήσεις σε εχθρούς τους και τιμωρηθεί και χαθεί το όνομα της οικογένειας, αλλά και να φιλιώσει με εχθρούς που ίσως και να τον κατέδωσαν.  Οδηγίες για την ταφή του σώματος ή του κεφαλιού και την απόδοση των θρησκευτικών τιμών για την εξασφάλιση της μεταθανάτιας «ηρεμίας». Τιμή στο αφεντικό του που όπως φαίνεται το εκτιμούσε πολύ. Γαμήλιο γλέντι εντέλλεται σε φίλους που δεν βρέθηκαν στο γάμο του. Και συμβουλές για συνδρομή σε φτωχούς και άπορους «για την ψυχή του». Αγωνία για να εξασφαλίσει το μέλλον της «ψυχής» του.

                                                            Χάρτης με το Λιμογάρδι Φθιώτιδος

Η εφημερίδα «Αλήθεια» που πρώτη δημοσίευσε την επιστολή, γράφει[5] στον πρόλογο: «Επιστολή ενός καρατομηθέντος ληστού. Το παρά πόδας γράμμα ενός εκ των προ μικρού καρατομηθέντων κακούργων εκρίθη άξιον δημοσιεύσεως δια τα εν αυτώ εκδηλούμενα αισθήματα αγάπης προς το θείον, προς την πατρίδα, προς τον τάφον του προπάτορος, προς το όνομα της οικογένειας προς την σύζυγον, προς το τέκνον, προς τους χρείαν έχοντας, προς αυτούς τους εχθρούς. Μελέτης αξία είναι η διπλή τού καταδίκου φύσις. Ο μέχρι προ στιγμής άγριος ληστής, εξημερούται αίφνης και αρετής και δικαιοσύνης γίνεται διδάσκαλος. Η όψις του θανάτου εξεγείρει εν αυτώ τα φύσει ήμερα ελληνικά αισθήματα, ά είχε καταστήσει αφανή η έλλειψις προσηκούσης διδασκαλίας και το κακόν παράδειγμα. Είθε η παράκαιρος τού καρατομηθέντος μετάνοια να καταλάβη τους έτι εν των εγκλήματι κυλιομένους, εν όσω ακόμη δύνανται, οικεία βουλή, να παύσωσιν αδικούντες. Το από του ικριώματος της λαιμητόμου αυτοσχέδιον κήρυγμα ανθρώπου θανατουμένου συγκινεί τας ψυχάς πλειότερον ή έντεχνος ιεροκήρυκος λόγος. Τούτου δε μάρτυς έστω και η του κατ’ αυτάς ατίμως αποθανόντος ληστού Θωμά ακόλουθος επιστολή….».

Κατά τα ίδια πρότυπα είναι και ο πρόλογος της εφημερίδος «Αυγή» που αναδημοσίευσε[6] την επιστολή : «Η κατωτέρω επιστολή είναι ενός ληστού καρατομηθέντος αρτίως. Ανάγνωθι αυτήν, αναγνώστα, και θα συγκινηθής ως ημείς. Ο άνθρωπος δεν κατεστράφη εν τω κακούργω. Το έγκλημα δεν απερρόφησε την καλήν του ανθρώπου φύσιν. Ο καρατομηθείς είχεν μετανοήσει. Δεν είναι λοιπόν μέλος σεσηπώς απειλούν την σήψιν και του κοινωνικού σώματος και δια τούτο άξιον ν’ αποχωρισθή δια του θανάτου. Η βελτίωσίς του ήτο δυνατή. Η τελευταία λοιπόν καταφυγή των υπερμάχων του θανάτου, όχι δια τοπικάς ανάγκας, ιδού καταπίπτει προ μιάς αλγεινής εξομολογήσεως ενός κακούργου ληστού. Είναι αξία δημοσιεύσεως. Έπρεπε να την αναγνώσωσιν όλοι οι ζώντες τον βίον του εγκληματίου. Είναι, ως ορθώς παρετήρησε μία συνάδελφος, και της κηρύξεως του θείου λόγου λυσιτελεστέρα. Κακόν στενώς αναγκαίον κρατεί ακόμη εξημμένην την απαισίαν μηχανήν δι΄ ής ο άνθρωπος αφαιρεί παρά του ομοίου του ό,τι ο Θεός έδωκε και αυτός μόνος ηδύνατο να λάβη εάν το έκρινεν εύκαιρον. Ο ληστής εκαρατομήθη και επλήρωσε τον νόμον τον ανθρώπινον. Τον θείον νόμον ημείς τελούντες, ας ομολογήσωμεν ότι η μετάνοιά του η ειλικρινής και βαθεία έλουσε το παρελθόν του από του ηθικού ρύπου και ίσως ο Υιός του ανθρώπου είπει προς αυτόν ό,τι είπεν εις τον έτερον των σταυρωθέντων παρ’ αυτώ ομοίων τω θανατωθέντι τούτω κακούργω».

       Διαπιστώνεται πως υπήρχε μια κίνηση για να σταματήσουν οι καρατομήσεις ως εκτέλεση θανατικής ποινής. «Η εκτέλεση της θανατικής ποινής συνδέθηκε διαχρονικά με την έννοια του δημοσίου θεάματος και της τελετουργίας προσλαμβάνοντας όμως σε κάθε εποχή διαφορετικά χαρακτηριστικά», γράφει[7] η Βαλασία Καναβούρα. Οι τελετές εκτέλεσης των θανατικών ποινών στα βασιλικά και φεουδαρχικά καθεστώτα στη Δύση είχε συμβολισμούς. Μέσα από τις εκτελέσεις αυτές ο Μονάρχης, Ηγέτης κλπ επέβαλε την εξουσία του, επιδείκνυε την δύναμή του και παράλληλα έδειχνε τον κοινωνικό ρόλο του ως προστάτη της δημοσίας τάξεως…».

       Γι’ αυτό και ήταν απαραίτητη η παρουσία θεατών διότι έτσι νομιμοποιούσαν τις αποφάσεις της πολιτικής και δικαστικής εξουσίες ενώ έδειχνε και την αφοσίωσή του στην Ηγέτη. Από την άλλη και η παρουσία εκκλησιαστικών αρχών σχετιζόταν με την έντονη θρησκευτικότητα του λαού αλλά και τον θρησκευτικό χαρακτήρα των εκτελέσεων που κυριαρχούσε η λέξη «Μετάνοια» και ήταν επιδιωκόμενη από τους καρατομούμενους αφού «μόνο οι μετανοημένοι θα γίνονταν δεκτοί από τον επουράνιο πατέρα και θα απαλλάσσονταν από τις επίγειες αμαρτίες τους.

      Κατατέθηκε ένα σύντομο περίγραμμα δυτικών απόψεων με βάση το οποίο στην Ελλάδα της εποχής του Όθωνα υιοθετήθηκε η ποινή των αποκεφαλισμών, με ηπιότερους όμως τρόπους, αφού τον 19^ο αιώνα είχαν αλλάξει οι απόψεις περί του βασανισμού και του σώματος πρίν την εκτέλεση του κατάδικου. Μέχρι και το 1830 δεν είχε εκτελεστεί καμία θανατική ποινή στην Ελλάδα, παρόλο που στο δικαστικό σύστημα προβλεπόταν από το 1823 με την υιοθέτηση της θανατικής ποινής στον ποινικό κώδικα αλλά για συγκεκριμένες πράξεις που είχαν σχέση με την ασφάλεια της Ελλάδος. Η πρώτη εκτέλεση δια τουφεκισμού έγινε στην Καλαμάτα, με περιφορά του κατάδικου και θεατές στην εκτέλεσή του, στις 17 Νοεμβρίου 1830 και έχει περιγραφεί[8] αναλυτικά από τον γράφοντα. Την Καποδιστριακή περίοδο έγιναν πολύ λίγες εκτελέσεις, μία δε από αυτές, χωρίς θεατές, αυτή τού δολοφόνου του πρώτου Κυβερνήτη Καποδίστρια, του Γεωργίου Μαυρομιχάλη

      Από τον Μάρτιο του 1834 λειτούργησε επίσημα η Λαιμητόμος και στην Ελλάδα, καρατομώντας εννέα ληστές στο Μεσολόγγι και ακολούθως περιφερόταν στην Ελλάδα για πολλά χρόνια (αναλυτική μελέτη συντάσσεται από τον γράφοντα και βρίσκεται προς την ολοκλήρωσή της).

       Η επιμονή της ελληνικής κρατικής εξουσίας έφερε αποτελέσματα. Μετά τον αποτροπιασμό που ένιωθαν οι θεατές στα πρώτα χρόνια των εκτελέσεων, η ελληνική κοινωνία εξοικειώθηκε απόλυτα με τις τελετές δημόσιων εκτελέσεων, με αποτέλεσμα οι θεατές να τις παρακολουθούν ανεκτικά και να αποτελούν επίσημο δημόσιο θέαμα. Μετά δε τις δολοφονίες των τεσσάρων ξένων από την συμμορία των αδελφών Αρβανίτη τον Απρίλιο 1870, με νέο νόμο τον Φεβρουάριο 1871, αυστηροποιήθηκαν οι ποινές για ληστείες και απαγωγές, και οι καρατομήσεις έφτασαν στο αποκορύφωμά τους το 1887. Από το 1860 μέχρι το 1887 έγιναν στην τότε Ελλάδα 138 εκτελέσεις στη λαιμητόμο, εκ των οποίων οι 90 ήταν ποινές για ληστεία, 40 για φόνο, 2 για δηλητηριασμούς, 4 για πειρατεία, 1 για πατροκτονία και 1 για φόνο θυγατέρας του μετά βιασμού.-

---

[1] Εφημερίδα Αθηνών «Αιών», φύλο της 24/4/1870.

[2] Εφημερίδα Αθηνών «Αιών», φύλο της 18/5/1870.

[3] Εφημερίδα Αθηνών «Αλήθεια», φύλο της 25/5/1870.

[4] Εφημερίδα Αθηνών «Αυγή», φύλο της 26/5/1870.

[5] Εφημερίδα Αθηνών «Αλήθεια», φύλο της 25/5/1870.

[6] Εφημερίδα Αθηνών «Αυγή», φύλο της 26/5/1870.

[7] Καναβούρα Βαλασία. Οι θανατικές εκτελέσεις στην Ελλάδα. Σελ. 7. Πτυχιακή εργασία Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη 2011.

[8] Ζερίτης Νικ. Χρήστος. «Θανατική εκτέλεση στην Καλαμάτα του 1830. Η Παλαιά Μητρόπολη και τα Παλαιά Μνήματα».
https://taygetos-zeritis.blogspot.com/2020/06/1830.html