ΜΟΙΡΟΛΟΙ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ

              Το μοιρολόι της χαμένης άνοιξης

         Μεγάλη Πέμπτη σήμερα  και οι ετοιμασίες για το γιορτασμό του Πάσχα κορυφώνονται. Οι εσωτερικοί μετανάστες από τις μεγαλοτσιμεντουπόλεις θα κατακλύσουν την επαρχία για να γιορτάσουν τη μεγαλύτερη γιορτή της άνοιξης. Πόσοι όμως από μας και με ποιες διαδικασίες θα μπορέσουν να βιώσουν-πέρα από την εξωτερική φολκλορική γραφικότητα-το βαθύτερο ήθος, τις αξίες, τα σύμβολα και τα μηνύματα ζωής της ελληνικής Πασχαλιάς ; Γιατί όλα αυτά έχουν ξεχαστεί ή ατονήσει και έδωσαν τη θέση τους σε άναρχες και αλαζονικές πράξεις που σκοπό έχουν να προξενήσουν την εντύπωση, να τονίσουν και να τονώσουν το σώμα. Και για να γίνω πιο σαφής :

         Απόψε θα γίνει σκοτωμός στις εκκλησίες για να κρεμάσουν στον Εσταυρωμένο τα προσφερόμενα εθιμοτυπικά στεφάνια, πλαστικά τα περισσότερα, με τέτοια αναρχία και εγωισμό που κάθε άλλο παρά τιμούν το πρόσωπο που υποτίθεται ότι εκτιμούν. Χάθηκε ο αυθορμητισμός της κατασκευής των στεφανιών με ό,τι διαθέτει ο κήπος μας και ακολουθήσαμε τη μόδα του έτοιμου που επέβαλαν οι αθηναίοι λουλουδάδες.

         Η ασέβεια που επικρατεί στην περιφορά του Επιτάφιου  παίρνει, τα τελευταία χρόνια, όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις. Δίνουμε σημασία στα κινέζικα φαναράκια, στα σαιτοπυροτεχνήματα, ακολουθούμε κουβεντιάζοντας, στη μέση της διαδρομής αποχωρούμε, ψήνουμε τους αρμόδιους να κανονίσουν ώστε να περνάει η περιφορά και από το δρόμο μας κ.ο.κ.

         Η υπερκατανάλωση αγαθών που θα στολίσουν το εορταστικό τραπέζι  ξεπερνάει τα όρια του απλού καταναλωτισμού. Γίνεται σπατάλη και πρόκληση, συνήθεια και κακό παράδειγμα στα παιδιά μας, όταν πέρα  από τα πασχαλινά εδέσματα, και όσα άλλα είναι απαραίτητα, διανθίζουμε τις τροφές μας με ξενόφερτα προϊόντα και κάνουμε καθεστώς την υπερβολή και την άφρονα χρήση για θρησκευτική γιορτή, η οποία τονίζει και την αποφυγή των πειρασμών, την εγκράτεια και τη λιτότητα. Παρατηρήστε με τι πάθος και ένταση γίνονται τα ψώνια των τελευταίων ημερών.

         Και το Μ. Σάββατο στην Ανάσταση ; Ντυνόμαστε με ό,τι καλύτερο και μοντέρνο προστάζει η γυναικεία μόδα , κομμωτήριο με μαλλί κουκουναρί μέχρι βυσσινί, σοβάτισμα προσώπου στο άσπρο που συνηθίζεται στα γραφεία «κοινωνικών εξυπηρετήσεων», χείλι μελιτζανί, νύχι γατίσιο, κούνημα μπρατσερίσο και μετά «το Χριστός Ανέστη» και την ανάλωση, στα όρθια, της μαγειρίτσας, στα κωλάδικα για ξεπεσμό. Το γυναικείο στόλισμα βέβαια δεν αποτελεί νεώτερη συμπεριφορά, είναι παλιά συνήθεια και γι αυτό, όπως μου είπε ο κυρ-Γιάννης από τη Σίτσοβα, υπάρχει η παροιμία «το Μάη φοράδα μη τηράς και τη Λαμπρή γυναίκα», εννοώντας βέβαια ότι το υπερβολικό στόλισμα είναι καμουφλάρισμα της ασχήμιας, παρ’ όλο που μια άλλη παροιμία Σιτσοβίτικη λεει «Χριστού να είχα νάτρωγα και τη Λαμπρή να φόρ’γα», αλλά τότε που βγήκε η παροιμία δεν είχανε την πρόνοια να συμπληρώσουνε μετά το «φόρ’γα…. Σοβαρή και αξιοπρεπή ενδυμασία».

         Αλίμονο!!!!! Μας έκλεψαν, μας έκρυψαν ή χάσαμε την «άνοιξή μας» ; Μας χάλασαν τις εποχές. Δεν έχουμε πλέον άνοιξη και φθινόπωρο. Ζέστες 35^ο βαθμούς το Μάρτιο, κρύο και 10ο βαθμούς τον Απρίλιο. Μας δώσανε την ιδεολογία του πλαστικού και τη χωνέψαμε, από το ίδιο υλικό οι λεκάνες από το ίδιο και τα πλαστικά στεφάνια. Μας δίδαξαν την ασέβεια και τον πολιτισμό της αρβάλας και έτσι βρίσκουν μπομπάκια και τα 8χρονα μειράκια για να βομβαρδίζουν την ηρεμία μας και να χάνουμε την αυτοσυγκέντρωσή μας. Μας χάρισαν ηχεία, μικρόφωνα και μεγάφωνα και δεν βρίσκουμε την κατάνυξη που πρέπει. Μας έμαθαν την υπερκατανάλωση και την κάναμε σημαία, τρόπο ζωής ξενικό, με σχέδια και οργάνωση και δράση. Πήραν τα παιδιά μας ψευτο-ήρωες στις  λαμπάδες, πόκεμον, γκαραζάρας, παιχταράς και χαζομπάρμπι, και εμείς  κάνουμε τα χατίρια στους κακομαθημένους βλαστούς μας, γιατί τους αφήσαμε μόνους τους χωρίς έλεγχο και προστασία στα νύχια της τουβούλας, για να είναι εκτός πραγματικότητας και για να γίνουν  ή βίαιοι ή χαζοχαρούμενα.

         Και τώρα τι γίνεται ; Πως θα ξαναγυρίσουμε στην άνοιξη και στην αθωότητα ;

Ποιο Πάσχα θα γιορτάσουμε χωρίς πλαστικά στεφάνια, μπομπάκια, κραιπάλη, σινιέ ρουχαλάκια, μαλλί κουναβί και λαμπάδα  σπάιντερμαν ; Ποια στάση πρέπει να κρατάμε απέναντι στα φαινόμενα εκφυλισμού της γιορτής και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε για να μην χειροτερέψει η κατάσταση ; Την απάντηση θα δώσει μόνο η «σοφή» χωριάτικη ζωή. Στις παραδοσιακές αξίες της περασμένης πολιτιστικής ζωής πρέπει να γυρίσουμε για να ξαναβρούμε την χαμένη άνοιξη.

         Εκεί στα χωριά, στην αγνή συμπεριφορά των μόνιμων κατοίκων, που μπορεί νάναι παράδειγμα για μας, μα και στην κυριαρχία της απλότητας. Με στεφάνια από μυρωδάτα λουλούδια του κήπου μας, με σεβασμό στις κατανυκτικές ώρες που έρχονται, με το «μοιρολόι της Παναγίας» μπροστά από τον Σταυρωμένο Θεό, με παπά-Αντώνηδες που ιερουργούν με πάθος, με κυρ-Γιώργηδες και μπάρμπα-Γιάννηδες που ψάλλουν τη θεία μυσταγωγία χωρίς βιασύνες, με «ένδυμα» και ντύσιμο που απαιτείται «ίνα εισέλθω εν Αυτώ», με οικογενειακές συνάξεις, με Αγάπη στους ηλικιωμένους, με κρότους λελογισμένως, με σοφούς φίλους, με λαμπάδες σκέτες λευκές σαν τις καρδιές αυτών που τις κρατούν, και με εκκλησίασμα που συμπονά, συμπάσχει και χαίρεται. Μαζί με αυτούς και εμείς, οι χαμένοι στην αχλή της πόλης, θα ξαναγίνουμε Άνθρωποι και θα ξαναβρούμε τη χαμένη άνοιξή μας.-

Χρήστος Νικ. Ζερίτης 

 Πάσχα 2001