ΣΤΑΥΡΙΑΝΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΣ Γ.Σ.1888-Ο ΑΔΑΜΑΣΤΟΣ ΑΘΛΗΤΗΣ

ΣΤΑΥΡΙΑΝΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ-ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΣ Γ.Σ.1888

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΛΗΤΟΥ ΤΟ 1930
                                                                                     Του Χρήστου Νικ. Ζερίτη

       Ο αναγνώστης που διάβασε προσεκτικά το κείμενο σχετικά με τους αγώνες «Ελευθέρια» του 1930, το οποίο δημοσιεύθηκε στην φιλόξενη εφημερίδα Καλαμάτας «Ελευθερία» στις 25/5/2020, ίσως να πρόσεξε την αναφορά του ονόματος του αθλητή Παναγιώτη Σταυριανέα

 που έτρεξε και πρώτευσε στα 10.000 μ. Η αθηναϊκή εφημερίδα «Αθλητικός τύπος» που παρουσίασε όλα τα αποτελέσματα των αγώνων στο φύλο της 8/11/1930, με νέο δημοσίευμα στις 20/2/1931 αναφέρεται αποκλειστικά στον Σταυριανέα, γράφοντας το κείμενο που έστειλε ο καλαματιανός ανταποκριτής της :

«ΚΑΛΑΜΑΙ.Φεβρουάριος.
Χθες ετελέσαμεν το πρωτάθλημα ανωμάλου δρόμου 5.000 εις το οποίον μετέσχον πολλοί αθληταί. Νικητής ανεδείχθη ο και προ μηνών νικητής των «Ελευθερίων» εις τα 10.000 μ. Π. Σταυριανέας με τον θαυμάσιον χρόνον 18,11΄, δεύτερον τον Βασιλόπουλον με χρόνον 18,52΄, τρίτον τον Παναγόπουλον και τέταρτον τον Τσίτουραν, άπαντες του Μεσσηνιακού Γ.Σ. Καλαμών. Εις τον πρωταθλητήν μας Σταυριανέαν έχομεν πολλάς ελπίδας να αποσπάση το πανελλήνιον πρωτάθλημα. Είναι ένας αθλητής θαυμάσιος, αδάμαστος. Όταν ενίκησε εις τας 10.000 μ. στα «Ελευθέρια», ήλθεν προηγουμένως απ’ το χωριό του 4 ώρες τρέχοντας για να προφτάση, έμεινεν νηστικός ένεκα οικονομικών μέσων το μεσημέρι και το απόγευμα έλαβεν μέρος και ενίκησε στα 10.000 μ. με τον χρόνον 37,40΄, νικήσας ικανούς συναγωνιστάς πολλών πελοποννησιακών πόλεων, ως του Πύργου-Τριπόλεως κ.ά.».

         Την αίθουσα κειμηλίων του σημερινού Μεσσηνιακού κοσμεί μέχρι σήμερα η πιο πάνω φωτογραφία του «αδάμαστου» και πολυνίκη αθλητή μας Παναγιώτη Σταυριανέα. Η καταγωγή της καλαματιανής οικογένειας Σταυριανέα είναι από τα χωριά της Μάνης, Πηγάδια και Σωτηριάνικα. Ο συγκεκριμένος όμως αθλητής Παν. Σταυριανέας είχε την καταγωγή του από το χωριό  Άρι (Ασλάναγα). Εκεί εγκαταστάθηκε ο πατέρας του Νικόλαος εμπορευόμενος μανιάτικα προϊόντα.
           Γραμμένο από το χέρι, πιθανότατα, του τότε Προέδρου Παναγιώτη Σάλμα, μας παρεδόθη και με ευλάβεια φυλάσσεται, μαζί με φωτογραφίες των σπουδαίων σύγχρονών του αθλητών, των οποίων τα ονόματα και τα πρόσωπα ο βροτολοιγός χρόνος δεν έσυρε στην αφάνεια, αλλά, για μας, που καθημερινά υπηρετούμε το υγιές αθλητικό κίνημα μέσα από τις τάξεις του ιστορικού Συλλόγου μας, του Μεσσηνιακού Γ.Σ.1888, «ζουν» από τις εικόνες που αποτυπώσαμε όλοι στο μνημονικό μας, βλέποντάς τους συνεχώς εικονιζόμενους να μας «κοιτάζουν» και να ελέγχουν» τις πράξεις μας.

        Όταν ξεκίνησα να γράφω το παρόν σημείωμα δεν ήξερα τον τόπο καταγωγής του. Προσπάθησα, μέσω του αγαπητού μου Γιάννη Σταυριανέα, παλαίμαχου ποδοσφαιριστή του Π.Σ. «Η ΚΑΛΑΜΑΤΑ», να μάθω κάτι παραπάνω. Τα 90 χρόνια όμως που έχουν περάσει δυσκόλεψαν τη μνήμη των γηραιότερων μελών της οικογένειας Σταυριανέα. Αν και η οικογένεια του Γιάννη είναι από τους Σταυριαναίους της Μάνης, πίστευα πως ίσως να είχαν κάποια σχέση. Δεν μπόρεσαν όμως να θυμηθούν πρόγονο αθλητή. 

       Ενώ ήμουν έτοιμος να δώσω το παρούσα μελέτη στη σύνταξη της εφημ. «Ελευθερία» συνομίλησα με τον αδελφικό μου φίλο Νίκο Κάβδα, που κατάγεται από τον Άρι, και επειδή ο γιός του είναι αθλητής παρόμοιων αποστάσεων του μίλησα για τον Σταυριανέα, χωρίς να πιστεύω πως θα τον ήξερε. Η πρώτη αντίδραση του Νίκου ήταν στην φράση «για μπάρμπα Πανάγο μου λές;». Τον είχε γνωρίσει και είχε ακούσει πως στα νιάτα του έτρεχε ως αθλητής. Με συνόδευσε στον Άρι και συναντηθήκαμε με την τους απογόνους του. Να τι μου είπε η θυγατέρα του «Μπάρμπα Πανάγου» Σταυριανέα, η κυρία Νίκη (Νικολέττα) : «Πως θυμήθηκα τον πατέρα μου; Ο πατέρας μου Παναγιώτης Σταυριανέας (Παναγής) γεννήθηκε το 1911 στον Άρι Μεσσηνίας. Θυμήθηκα έναν άνθρωπο ταλαιπωρημένο από τις δυσκολίες της ζωής. Μας μιλούσε για τα παιδικά του χρόνια ότι ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Είχε ασχοληθεί με τον αθλητισμό αλλά λόγω της απώλειας του πατέρα του τον εγκατέλειψε και ασχολήθηκε με την οικογένειά του. Αγαπούσε πολύ την μουσική και τα βράδια έπαιζε μπουζούκι και τραγουδούσε. Ο πατέρας μου είχε πολλά πλεονεκτήματα και κάποια από αυτά ήταν η φιλοτιμία του και η υπερηφάνειά του. Αγαπούσε πολύ την εκκλησία και μας πήγαινε κάθε Κυριακή. Παντρεύτηκε το 1950 με την Σταυρούλα Μαυροπούλου και απέκτησαν τρία παιδιά, τη Νικολέττα, την Καλλιόπη και τον Συμεών. Απεβίωσε στις 10 Αυγούστου 1998».

Τριάντα χρόνια μετά. Ο Παναγιώτης Σταυριανέας με την σύζυγό του και τα 3 παιδιά του το 1960.

          Σύμφωνα με την έρευνα του δημοσιογράφου-ιστοριοδίφη Ηλία Μπιτσάνη, ο οποίος στην μελέτη του «100 χρόνια Ολυμπιακοί αγώνες και η ιστορία του Μεσσηνιακού» αναφέρει πως από τον Άρι ήταν, εκτός του Σταυριανέα, και ο αθλητής Παναγόπουλος και πως οι δύο τους αποτελούσαν δύο από τους πολλούς αθλητές που είχε «ανακαλύψει» ο προπονητής του Μεσσηνιακού Δημ. Γλυκοφρύδης όταν άρχισε να πηγαίνει σε κωμοπόλεις της Μεσσηνίας για να βρει αθλητικά ταλέντα.

       Ο Παναγιώτης Σταυριανέας έτρεξε τον Ανώμαλο δρόμο στην Καλαμάτα στις 18/2/1931 ημέρα Τετάρτη και το Σάββατο ταξίδεψε στην Αθήνα για να πάρει μέρος στον Πανελλήνιο Αγώνα Ανωμάλου Δρόμου που έγινε στη συνοικία Ποδονίφτης (συνοικία στα βόρεια που βρισκόταν στα όρια των σημερινών δήμων Φιλοθέης και Νέας Φιλαδέλφειας). Κυριακή πολύ πρωί έγινε ο αγώνας.

      Όταν πριν 35 χρόνια για να πάμε στην Αθήνα θέλαμε 7 ώρες με το λεωφορείο και 9 με το τρένο, μπορούμε να φανταστούμε την ταλαιπωρία που πέρασε ο Σταυριανέας πριν 89 χρόνια για να φθάσει στην Αθήνα με τον «Μουτζούρη» την παραμονή του αγώνα και ακόμη περισσότερο που άραγε να κοιμήθηκε το βράδυ στην Αθήνα, τι να έφαγε (αν έφαγε), ποίος να τον πήγε στον Ποδονίφτη να πάρει μέρος στον αγώνα σε μια απόσταση που δεν θα είχε ξανατρέξει και πόσο ταλαιπωρημένος θα επέστρεψε στην Καλαμάτα, για να γυρίσει στο χωριό του και την Δευτέρα το πρωί, πιθανότατα, να ξεκίνησε νωρίς τις αγροτικές εργασίες της οικογενείας του.

      Η κυρία Νίκη η θυγατέρα του, μου είπε πως της είχε πει ότι σε εκείνον τον αγώνα της Αθήνας λοξοδρόμησε και χάθηκε για λίγο και γι’ αυτό τερμάτισε 8^ος.

          Εφημ. "Αθλητικός τύπος" φύλο 23/2/1931

ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟΥ ΑΝΩΜΑΛΟΥ ΔΡΟΜΟΥ

Δεν είχαν ακόμη καλοξυπνήσει χθες το πρωί οι κάτοικοι του συνοικισμού Ποδονίφτη, κουρασμένοι από ο Σαββατοβραδυνό ξενύχτι, ότε 45 δρομείς αντοχής, οι πιο εκλεκτοί της Ελλάδος ρίχτηκαν σ’ ένα μεγάλο αγώνα και σκληρό αγώνα για τον τίτλο του πρωταθλητού της Ελλάδος, εις τον ανώμαλον δρόμον 9 χιλιομέτρων. Μεταξύ αυτών πολλοί γνωστοί, που συγκεντρώνουν τις περισσότερες ελπίδες επιτυχίας, αλλά και αρκετοί νέοι από τις επαρχίες για να διεκδικήσουν την νίκην. Καίτοι αναγνωρίζουν ανωτερότητα στους πρωτευουσιάνους, πείρα και προπόνησι, εν τούτοις έχουν τεραστία πεποίθησι στις δυνάμεις των ότι θα τερματίσουν πρώτοι. Πολλοί μάλιστα με την απλοϊκότητα και την αφέλεια που διακρίνει τους επαρχιώτας, ζητούν συμβουλάς από οποιονδήποτε, προσπαθούν να εμβαθύνουν στας δεδομένας οδηγίας και στο τέλος βγάζουν ένα συμπέρασμα πως η νίκη δεν είναι δυνατόν να περιέλθη σ’ άλλους παρά σ’ αυτούς.

Μεταξύ αυτών ένας από την Καλαμάτα, έχει αξιόλογον παρελθόν. Το καλοκαίρι και τώρα ακόμη περπατεί μία και μισή ώρα δρόμο από το χωριό του, φθάνει στην Καλαμάτα και εκεί την ίδια μέρα μετέχων στα 5.000 και 10.000 πρωτεύει. Φέρεται ως φαβορί και πολλών η προσοχή στρέφεται προς αυτόν…..

Οι νικηταί των αγώνων:

1) Νάνος (Ηρακλέους) 31΄ 47΄΄

……………………………………………

8) Σταυριανέας (Καλαμών)

      Η εφημερίδα Καλαμάτας «Σημαία», στο φύλο της 26/2/1931 σχολίασε : «Τιμητικόν αποτέλεσμα. Κατά τους γενομένους εν Αθήναις Πανελληνίους αγώνες ανωμάλου δρόμου, ο αθλητής του Μεσσηνιακού Γυμναστικού Συλλόγου Σταυριανέας ήλθεν όγδοος. Το αποτέλεσμα τούτο κρίνεται ως λίαν ικανοποιητικόν δια την Μεσσηνίαν, η οποία αν και δια πρώτην φοράν λαμβάνει μέρος εις Πανελληνίους αγώνας, εν τούτοις εκατόρθωσε να λάβη μίαν τιμητικήν θέσιν, υποσκελίσασα και αυτήν την Θεσσαλονίκην, η οποία ήλθεν δέκατη εις τους άνω αγώνας του Ανωμάλου δρόμου».

         Δεν μας παραδόθηκε η πληροφορία εάν ο Σταυριανέας συνοδεύθηκε από κάποιον προπονητή. Είναι πολύ πιθανόν να πήγε μαζί του ο γυμναστής Δημήτριος Γλυκοφρύδης, ο οποίος είχε «ανακαλύψει» τον Σταυριανέα στις αθλητικές αναζητήσεις ταλέντων και ο οποίος ήταν από την Αθήνα. Η παρουσία του στην Καλαμάτα αναβάθμισε τον αθλητισμό του Μεσσηνιακού και στα αγωνίσματα του Στίβου και στο Ποδόσφαιρο.     

        Ο Παναγιώτης Σταυριανέας εμφανίζεται συνεχώς από το 1930 μέχρι το 1938. Ο Ηλίας Μπιτσάνης τον αναφέρει στην προαναφερθείσα μελέτη του, ότι το 1930 και το 1932 εμφανίζεται να νικά σε προκριματικούς αγώνες του Μεσσηνιακού στα 1500μ, στα 3.000 και στα 5.000 μ. Στην ίδια μελέτη αναφέρεται πως το 1937 στους Α΄ Πελοποννησιακούς αγώνες ήρθε 2^ος στα 10.000μ.. Στους Β΄ Πελοποννησιακούς αγώνες τον Μάιο του 1938 τερματίζει 4^ος στα 10.000μ. Στην μελέτη του ο Ηλίας Μπιτσάνης σημειώνει και τους έκτακτους αγώνες Στίβου  τον Οκτώβριο του 1938 «με εντολή του Υπουργείου Παιδείας», στους αγώνες Νότιας Πελοποννήσου, στους οποίους ο Παν. Σταυριανέας ήρθε 1^ος στα 5.000μ. Δεν φαίνεται να πήρε μέρος στους Γ’ Πελοποννησιακούς αγώνες το 1939, στους οποίους αγωνίστηκε στα 10.000 μ., εκτός συναγωνισμού, ο σπουδαίος Κύπριος μαραθωνοδρόμος Στέλιος Κυριακίδης. Εκεί χάνονται τα αθλητικά ίχνη του Παναγιώτη Σταυριανέα.

       Όπως είπε η κόρη του εγκατέλειψε τον αθλητισμό διότι πέθανε ο πατέρας του και ανέλαβε αυτός τις υποχρεώσεις του.

            Ο  Παναγιώτης Σταυριανέας το 1985.

        Οι συγκυρίες όμως της ζωής έφεραν τον εγγονό του Γιώργο Πατρίκη να αγωνίζεται με επιτυχία στην ποδοσφαιρική ομάδα του Μεσσηνιακού τα χρόνια 1997,98,99 και 2000 με αδάμαστο χαρακτήρα σαν τον παππού του. Συνεχίζει δε να αγωνίζεται με την ομάδα Παλαιμάχων.-