Πλατανόφυλλο, το εσωτερικό λογότυπο του τμήματος Στίβου του Μεσσηνιακού Γυμναστικού Συλλόγου Καλαμάτας.

ΠΛΑΤΑΝΟΦΥΛΛΟ, ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΛΟΓΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΣΤΙΒΟΥ... και άλλα τινά.

Πολλοί φίλοι και µέλη του ιστορικού συλλόγου μας, του Μεσσηνιακού Γυμναστικού Συλλόγου, ρωτούν για την ύπαρξη των δύο λογοτύπων του, του «Δαϊκλή» και του «Πλατανόφυλλου». Σε παλαιότερο σημείωμα αναλύθηκε το λογότυπο «Δαϊκλής» και πως αποτελεί το επίσημο λογότυπο του Συλλόγου, αφού αναφέρεται ρητώς στο πρώτο καταστατικό του 1895.

Το λογότυπο του «όρθιου Πλατανόφυλλου» δημιουργήθηκε µε την επανίδρυση του Συλλόγου το 1924 (η λειτουργία του είχε ανασταλεί διότι στη δεκαετία 1912-1922 υπήρξαν συνεχείς πόλεμοι). Η παλαιά σημαία, κατασκευής το 1925, έχει στο κέντρο της το πλατανόφυλλο. 

Το λογότυπο του Πλατανόφυλλου.  Τεκμήριο της παλαιάς σημαίας του 1925.

Το λογότυπο αυτό τότε υιοθετήθηκε από τα τμήματα Στίβου, Ποδοσφαίρου, Βόλεϊ, Μπάσκετ και της Κολύμβησης. Αψευδείς μάρτυρες οι φωτογραφίες εποχής στο Μουσείο του Συλλόγου. Παρέμεινε συνέχεια στα τμήματα Στίβου,

Ποδοσφαίρου και Βόλεϊ μέχρι το 1983. Ακολούθως τα δύο τελευταία τμήματα επανέφεραν τον «Δαϊκλή» ως λογότυπό τους, καθώς και τα τμήματα, Ποδηλασίας που επανιδρύθηκε μετά το 1902 και το νέο της Άρσης Βαρών.

Το τμήμα Στίβου «κράτησε» για ιστορικούς λόγους το λογότυπο του «Πλατανόφυλλου», ως εσωτερικό λογότυπο βέβαια, αφού πρόκειται για ένα ιστορικής σημασίας σήμα.

Όσον αφορά το γιατί το 1924 δεν αποτυπώθηκε ο «Δαϊκλής» στην σημαία του Μεσσηνιακού, η απάντηση πρέπει να βρίσκεται, πιθανότατα, στην συμβολική σημασία των δύο λογοτύπων. Ο «Δαϊκλής» αντιπροσώπευε την Μεσσηνία, ως σπουδαιότερος Μεσσήνιος αθλητής από 752 π.Χ. και το «Πλατανόφυλλο» την Πελοπόννησο ως η παλαιότερη απεικόνισή της µέσω των γεωγραφικών χαρτών. Και τον Μεσσηνιακό ενδιέφερε πάντα ο «παμπελοποννησιασµός» καθώς τα επόμενα χρόνια υπήρξε ο βασικός υποστηρικτής αγώνων Στίβου στους οποίους συμμετείχαν και εκτός Μεσσηνίας αθλητές, όπως τα «Ελευθέρια» το 1930 και αργότερα των Παμπελοποννησιακών αγώνων στίβου.

Ο καθηγητής κ. Πέτρος Θέμελης έχει γράψει στην εφημερίδα  «Ελευθερία» στις 18/6/2017 άρθρο µε τίτλο «Μοριάς, το όνομα και οι χάρες». Καταθέτω το σχετικό απόσπασμα: ..ΕΝΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΜΕΝΟ ΠΛΑΤΑΝΟΦΥΛΛΟ..  

«Με φύλλο αμπέλου παραβάλλει τη χερσόνησο ο Στέφανος Βυζάντιος (Εθνικών λ. Πελοπόννησος), όμως ο γεωγράφος του 1ου αιώνα π.Χ. Στράβων σημειώνει στα Γεωγραφικά του (Η, 335) ότι η Πελοπόννησος “μοιάζει µε φύλλο πλάτανου”, ενώ ο περιηγητής, Διονύσιος από τον Χάρακα (Οικουμ. Περιήγ. 405) σημειώνει γύρω στο 300 μ.Χ., ότι μοιάζει µε κουτσουρεµένο φύλλο πλάτανου (“ειδοµένη πλατάνοιο μυουρίζοντι πετήλωι»). Παρατηρώντας την κάτοψη της Πελοποννήσου από ψηλά, διαπιστώνεις ότι η δυτική πλευρά του πλατανόφυλλου εμφανίζεται πράγματι κουτσουρεµένη..».

Παραθέτω σπάνιο χάρτη του Μοριά από το βιβλίο του O. Dapper «Naukerige Beschtyving van Mrea», Άμστερνταμ 1688. Συλλογή Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων.

Από το βιβλίο «Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, Χαρτογραφία και ιστορία 16ος-18ος αιώνας". Εκδόσεις ΜΙΕΤ.

Ο Όλφερτ Ντάππερ ἦταν γεωγράφος, χαράκτης και εκδότης από το Άμστερνταμ. Το 1688 εξέδωσε το έργο “Naukerige  Beschtyving  der Eilanden, in de Archipel der Middelantsche  Zee... και το “Naukerige  Beschtyving  der Morea”  που αναφέρεται και στην Πελοπόννησο. Ο Ντάππερ δεν ταξίδεψε ποτέ ο ίδιος στον ελλαδικό χώρο. Οι πηγές του ήταν κυρίως τα έργα άλλων χαρτογράφων, όπως του Μποσκίνι και του Κορονέλλι, καθώς και αφηγήσεις ναυτικών και περιηγητών της εποχής. Το έργο του ξεχωρίζει για την ωραία χάραξη και παρουσιάζει ενδιαφέρον γιατί περιλαμβάνει πλούσιο υλικό όπως χάρτες νησιών, απόψεις πόλεων, τοπικές ενδυμασίες, φυτά και ζώα, καθώς και ιστορικές και εθνογραφικές πληροφορίες.

Το εσωτερικό λογότυπο του τμήματος Στίβου.

Χρήστος Νικ. Ζερίτης